Het systeem verslaan

De Franse “administration” is berucht. Zodra wij in Nederland onze plannen over ons vertrek naar Frankrijk uiteenzetten werd er al gewaarschuwd en gegniffeld over "die Fransen". Maar ook de Fransen zelf, die wij in de voorbereiding spraken, waarschuwden ons. Onze Franse accountant mailde zelfs “je zal nog verbaasd staan over de Franse administratie... vooral over zijn traagheid”.  Tot nu toe viel het allemaal reuze mee. Met mijn eigen achtergrond van tien jaar ambtenaar weet ik dat je rekening moet houden met “het systeem”. Maar ik weet ook dat als de medewerkers in “het systeem” als mens benaderd, ze vaak bereid zijn om een beetje je best voor je te doen en het soms wel sneller, makkelijker of behulpzamer kan. Maar nu dreigde de beruchte Franse administratie toch echt roet in het eten te gooien. Wij hadden namelijk electriciteit nodig. 

In het vroege voorjaar van 2019 waren Claire en ik op zoek gegaan naar een woning in Luçon. We zochten iets om te huren. Liefst niet te duur, maar wel met tuin en ruimte om logees te ontvangen. Via via werden we gewezen op een pand in het centrum van het dorp. Het gebouw was twee jaar geleden helemaal uitgebrand, maar de renovatie was al een heel eind gevorderd, maar wellicht waren de appartementen nog niet in de verhuur. Onze Franse accountant bleek, samen met een compagnon de eigenaar van het pand. Na een eerste bezoek begin april waren Claire en ik het er wel over eens dat we daar best wilden wonen. Drie slaapkamers, helaas geen tuin, maar wel een binnenplaats die we moesten delen met de overige huurders. Er werd nog volop verbouw, en begin juli zouden de appartementen in de verhuur gaan. Dat paste precies in onze planning. 

We verkochten ons huis in Nederland en regelden met een verhuisbedrijf uit Luçon dat zij ons zouden verhuizen. Dinsdag 16 juli stonden al onze bezittingen (op onze auto na) in het hagel nieuwe appartement op de tweede verdieping van een karaktervol oud pand. Maar wonen konden we er nog niet. Er was nog geen water, en ook geen elektra. Het water werd diezelfde dag nog geregeld. Maar het verkrijgen van elektriciteit bleek weerbarstiger. We hadden een week ervoor vanuit Nederland al een energiecontract afgesloten met een leverancier, maar omdat het een eerste bewoning betrof moest eerst de netbeheerder de aansluiting verzorgen. Dat kon nog wel even gaan duren volgens de compagnon van onze accountant, maar hij zat er bovenop. 

Noodgedwongen logeerden we nog steeds bij mijn schoonfamilie. Het zijn lieve en leuke mensen, maar ik had, na ons vertrek uit Utrecht, behoefte aan een eigen plek, zodat ik een start kon maken met mijn nieuwe leven hier in Frankrijk. 

De compagnon van de eigenaar zat er echt bovenop. Petje-af voor wat deze man in korte tijd allemaal wist te regelen. Woensdags kwam hij met de mededeling dat de netbeheerder de volgende ochtend langs zou komen om de aansluiting van de meter voor de algemene ruimte te regelen. Claire had ondertussen onze energieleverancier gebeld en haar was verteld dat bij hen alles administratief nu afgehandeld was en dat de aanvraag voor het realiseren van de aansluiting was doorgestuurd naar de netbeheerder. Vol goede moed belde ik donderdagochtend vroeg de netbeheerder, want als hun monteur morgen toch bij het pand was, kon hij wellicht ook onze elektra gelijk aansluiten. 

“Nee meneer, zo werkt dat niet”, zei de medewerker van de  klantenservice van de netbeheerder toen ik hem de situatie had uitgelegd en mijn vraag had gesteld. 
“ Wij bellen U voor het maken van een afspraak.”
“ Ja, dat snap ik, maar uw monteur staat straks in hetzelfde pand en ik dacht dat scheelt u dan ook weer tijd.”
“Dat kan wel zijn, maar ik weet niet of uw dossier administratief wel helemaal in orde is."

Ik vertelde hem dat het dossier bij de energieleverancier was afgehandeld en dat het alleen wachten was op een afspraak.

“Zou u wellicht even naar ons dossier kunnen kijken.”, vroeg ik.
Ik overlegde de nodige administratieve nummers en er werd gezocht in de systemen.
“aha, het betreft een geheel nieuwe aansluiting, dat duur normaal gesproken minimaal 3 weken”.
“Gaat u mijn nu vertellen dat ik de komende 4 weken niet in mijn nieuwe woning kan wonen, omdat er geen stroom is”.  Zei ik met enige stemverheffing. 
“Nee meneer, geen vier weken, drie. En uw huisbaas had u ook moeten vertellen dat dit echt zo snel niet kan”.
ik werd functioneel geërgerd.  
“nee, nou, drie weken, dat is echt veel beter dan vier weken. U monteur is straks in het pand het is voor iedereen zo veel makkelijker als hij het gelijk regelt”. 
“ik ga even met mij collega overleggen, moment geduld alstublieft”.

Ik wachtte geduldig enige ogenblikken.

“Meneer….”
“ Ja….”
“administratief is inderdaad alles geregeld. Wat ik ga doen… ik ga een mail sturen naar afdeling x, zodat zij met spoed een afspraak met u gaan maken, maar ik beloof u niets”. 

Dit ging dus niks worden. De medewerker had zijn inspanning gedaan, dus ik kon hem niks kwalijk nemen, maar een oplossing op korte termijn zat er niet in. Ik haakte af. De administratie had gewonnen. 

“Meneer”, zei ik “ik ben ook ambtenaar, ik begrijp het…”
“…Ik beschouw mijzelf niet als ambtenaar meneer”, werd ik abrupt onderbroken.
“Nee, maar serieus ik ben echt ook ambtenaar...”.  

Tot een paar dagen ervoor was dat ook echt zo.

”…en ik begrijp hoe dit soort systemen werken en ik begrijp dat u verder ook niet veel kunt doen”
“Ja meneer zo is het.”

We keuvelden nog even verder over het systeem, de administratie, de workflow et cetera, waarna we in goede sfeer het gesprek beëindigden.

Claire had mee zitten luisteren. Ze had gevolgd hoe ik in mijn beste Frans dit gesprek had gevoerd, inclusief de stemverheffingen, en de gespeelde verontwaardiging. Ik was er zelf best trots op. 

“Je hebt die man tot op het bot beledigd zei ze.”
“Ik? Hoezo?!!”
“Je noemde hem een ambtenaar, dat is echt een hele grove belediging in het Frans”. 

Ik leerde dat iemand een ambtenaar noemen in Frankrijk gelijk staat aan iemand er van beschuldigen zijn werk niet te doen en dat je daarmee iemand diep in zijn ziel raakt. Zo had ik het niet bedoeld. Het was uit pure compassie geweest dat ik hem wilde laten blijken dat ik snapte wat voor klote job hij soms had en dat het niet aan hem lag dat hij niet meer kon doen. 

Ik stapte op de fiets en reed naar het appartement. Voor de deur stond een busje van de netbeheerder. De twee medewerkers stonden er naast te praten met de huisbaas. Hij stelde mijn aan ze voor. De een was de elektricien, de ander was zijn chef. Ik voelde een kans.

“Dat is toevallig. Ik hing net met jullie klantenservice aan de telefoon. Er hoeft alleen nog een afspraak gemaakt te worden om ons ook aan te sluiten.“ 

De elektricien keek naar zijn chef. 
“ We kunnen het ook gelijk doen. Dan kunnen ze er in ieder geval wonen."

Mijn huisbaas hielp nog een handje.
“Ja, jullie zijn hier nu toch”.

De chef van de elektricien sputterde nog wat over administratie. De elektricien bleef dapper volhouden dat het echt geen probleem was. Die administratie regelen we later wel, zei hij. Uiteindelijk pakt de chef zijn telefoon en belde om iets te verifiëren. Eén minuut later hing hij op. Het was goed, ze gingen ons aansluiten. Vijf minuten later hadden we stroom.  

De huisbaas nodigde de elektricien, zijn chef en mij uit om in het nabijgelegen café een kopje koffie te drinken. Tijden de koffie werd mij nog wel op het hard gedrukt dat wanneer de netbeheerder zou bellen voor het maken van een afspraak we onze mond moesten houden. “Gewoon een afspraak maken en zeker niet vertellen dat je al stoom hebt, anders zijn wij de pineut. Die afspraak komt vanzelf bij mij in de agenda en ik weet dan dat we niet hoeven te komen”, zei de chef. 

En zo versloegen wij gezamenlijk het systeem.

Nu hebben we nog een internetaansluiting nodig.